زندگی و آثار آناتول فرانس

«فرانسوا آناتول تیبو» معروف به «آناتول فرانس» نویسنده، شاعر و منتقد فرانسوی 16 آوریل سال 1844 میلادی در پاریس و در خانه‌ای در کنار رودخانه سن، جایی که پدرش کتابفروشی داشت، به دنیا آمد. تحصیلات خود را در کالج استانسیلاس انجام داد، چندی با ناشران، در معرفی کتاب همکاری کرد و کم‌کم به تحقیق در تاریخ روی آورد.
در سال 1868 میلادی اولین اثر تحقیقی خود را درباره‌ی «آلفرد دو وینیی» انتشار داد و سال بعد به عنوان ممیز در مجموعه‌های شعر جدید که به نام «پارناس معاصر» منتشر می‌شد، به کار پرداخت.
در سال 1871 میلادی در دومین جلد مجموعه، دو شعر انتشار داد و درسال 1873 میلادی «اشعار طلایی» را منتشر کرد که به لوکنت دولیل تقدیم شده بود. این اشعار توصیفی و موزون در سبک اشعار «پارناسی» بود که توجه شاعر را به فنون و صناعت شعر نشان می‌داد، چنان که گاه لحن توصیفی در آن تا حد پرده نقاشی اساطیری پیش می‌رفت و شوق «آناتول فرانس» را به افسانه‌های کهن آشکار می‌ساخت.
«آناتول فرانس» درسال 1876 میلادی، نمایشنامه‌ی منظوم «عروسی‌های مردم کورنت» را انتشار داد که نمایشنامه‌ای مربوط به عهد کهن بود و در سال 1902 میلادی در پاریس به روی صحنه آمد. موضوع نمایشنامه داستان ساده‌ای است که در شهر کورنت از شهرهای یونان باستان در نخستین قرن‌های مسیحیت جریان یافته و بر مبنای جدال میان طرفداران دین پیروز مسیح و مشرکان واقع شده است. عشق جوانی مسیحی را به دختری از خانواده کافران نشان می‌دهد که به ناکامی و مرگ دختر می‌انجامد. این نمایشنامه اگرچه فاقد تحرک نمایشی بود، به سبب شیوه‌ی نگارش زیبا و شاعرانه، اثری ممتاز به شمار آمد.
در سال 1876 میلادی «آناتول فرانس» در کتابخانه مجلس سنا به کار اشتغال یافت و سال بعد ازدواج کرد و صاحب دختری شد؛ اما ازدواج او درسال 1893 میلادی به جدایی انجامید.
در این دوره «آناتول فرانس» پیاپی آثاری منتشر می‌کرد که بیشتر آنها با اقبال عمومی همراه بود. از آن جمله است: داستان کوتاه «ژوکاست و گربه لاغر»، رمان «جنایت سیلوستر بونار» که او را به شهرت رساند.
قهرمان این اثر که سبک خاص «آناتول فرانس» را در بردارد، مردی با فرهنگ و عاشق کتاب است که میان کتاب به سر می‌برد و زندگی را از خلال کتاب می‌بیند.
داستان جنایت «سیلوستر بونار» موفقیت بسیار به دست آورد.
«امیال ژان سروین» که از عشق آناتول فرانس به هنرپیشه‌ای الهام گرفته بود، دارای قسمت‌های بسیار زیبایی است برمبنای تحلیل دقیق روانی و اخلاقی.
از جمله آثار «آناتول فرانس» که خاطرات زندگی او را در بردارد، کتاب «دوست من» است. نویسنده در ورای چهره‌ی قهرمان کتاب که «پیرنوزی‌یر» نام دارد، چهره خود را پنهان کرده و بدین طریق توانسته است در نقل خاطرات شخصی، تغییرات لطیف و دلپذیری بدهد و در میان تصویرهای دوران کودکی، نکته‌های خاصی نیز از دوره بلوغ و پختگی خود بگنجاند و با شیوه‌ای دقیق و نکته‌سنجی فراوان چهره‌ی بعضی از دوستان و خویشاوندان را از چشم کودکی پنج تا هفت ساله ترسیم و از نظر پیر کوچک درباره‌ی مشاهدات خود قضاوت کند.
از آثار دیگری که برمبنای خاطرات شخصی «آناتول فرانس» قرار گرفته است، می‌توان به این آثار اشاره نمود: «پیرنوزی‌یر»، «پیر کوچک» و «زندگی نوشکفته» که در همه‌ی آنها تخیلی دلنشین و مقامی بیش از واقعیت وجود دارد.
«آناتول فرانس» ازسال 1885 میلادی منتقد ادبی روزنامه‌ی «تامپ» گشت و مقاله‌های انتقادی خود را که در این روزنامه انتشار می‌داد، در پنج جلد به نام «زندگی ادبی» فراهم آورد و اولین جلد آن در سال 1888 میلادی منتشر گشت.
رمان «زنبق سرخ» از زندگی مادام «آرمان دوکایاوه» که دوستی‌اش با «آناتول فرانس» ازسال 1888 میلادی آغاز شد، الهام گرفته است و وقایع یکی از محافل ادبی پاریس را در اواخر قرن نوزدهم وصف می‌کند.
«آناتول فرانس» اگرچه با شیوه نگارش رمان احساسی و تحلیلی مأنوس نبود، با انتشار «زنبق سرخ» در ردیف آلفونس دوده و گی دی موپاسان قرار گرفت، اما دنباله این نوع رمان‌نویسی را به زودی رها کرد.
از نظر «آناتول فرانس» وجود هیچ چیز به خودش بسته نیست مثلاً نادانی از شرایط لازم عالم هستی است، اگر همه چیز را می‌دانستیم، نمی‌توانستیم زندگی را حتی یک ساعت تحمل کنیم. احساس‌هایی که زندگی را برای ما شیرین یا لااقل قابل تحمل می‌کند، تنها زائیده دروغ و خیالات واهی است. این موضوع که زندگی خوب یا بد است، حرفی بی‌معنی است. باید گفت که زندگی خوب و بد، گوارا و ناگوار، پرجاذبه و نفرت‌انگیز، شیرین و تلخ و خلاصه همه چیز است و حال که آداب و رسوم وعادت های زندگی قرن به قرن تغییر می‌یابد، پس عقل ایجاب می‌کند که زندگی را آنچنانکه هست، بپذیریم.
«آناتول فرانس» در سال 1896 میلادی به عضویت آکادمی فرانسه درآمد. پس از آن «تاریخ معاصر» را میان سال‌های 1897 و 1901 میلادی در چهار جلد انتشار داد و در آن از جامعه عصر خود با لحنی تلخ انتقاد کرد.
اثر دیگر وی «جزیره پنگوئن‌ها» چشم‌انداز استعاری و زننده‌ای از تاریخ فرانسه است.
او به تقلید افسانه‌های قدیم بروتانی، داستان عجیب «کشیش سن مائل» را نقل می‌کند که برای ارشاد اقوام کافر با وسیله‌ای ابتدایی ازآب های اقیانوس می‌گذرد و هرچند یک‌بار به جزیره‌ای پا می‌نهد و پس از هدایت ساکنان آن به جزیره دیگر قدم می‌گذارد تا گزارش به جزیره پنگوئن‌ها می‌رسد
«خدایان تشنه‌اند» از معروفترین آثار فرانس به شمار می‌آید. تار و پود این اثر از انقلاب فرانسه ساخته شده است که آناتول فرانس به خوبی آن را شناخته، از دید خاص خود به آن نگریسته و بعضی از نظریه‌های خود را درباره‌ی تاریخ و وضع بشر در آن گنجانده است.
ز آثار مهم دیگر این دوره «عصیان فرشتگان» است، کتابی اساطیری، که آناتول در آن بار دیگر به طور عمیقی نظر خویش را درباره‌ی مذهب و زندگی و عقل و هوش ارائه داده است.
ازدیگر آثار سیاسی و اجتماعی آناتول فرانس این آثار است: بر سنگ سفید، نظریه‌های اجتماعی ،به سوی زمان‌های بهتر.
«آناتول فرانس» نویسنده‌ای است با هوشی تیز و ذهنی قاطع و ادراکی قوی و استعدادی عمیق در طنزگویی، با فرهنگی شگفت‌انگیز و قلبی حساس در برابر بی‌عدالتی‌ها.
«آناتول فرانس»، سلطان نثر خوانده شده است. درنثر او هرکلمه چون نگینی بر جای خود نشسته است. هجوپردازی او در میان گرمی شاعرانه و عشق به زیبایی کلام لطف خاص می‌یابد و طنزها و مخالف‌گویی‌ها به وسیله عطوفت و دلسوزی برای عالم بشریت دلپذیر می‌گردد. او در 1921 به دریافت جایزه‌س ادبی نوبل نائل آمد. پادشاه نثر فرانسه 12 اکتبر سال 1924 میلادی دیده از جهان فرو بست.