خلاصه منطق‌الطیر

منطِقُ‌الطَّیِّر یا مقامات‌الطیور منظومه‌ ای است از عطار نیشابوری که به زبان فارسی و در قالب مثنوی در بحر رمل مسدس مقصور (محذوف) سروده شده‌ است. کار سرودن این مثنوی در سده ششم هجری قمری (سال 1177 میلادی) پایان یافته‌ است. ابیات این مثنوی را معمولاً بین 4300 تا 4600 بیت دانسته‌ اند، از مثنوی‌های تمثیلی عرفان اسلامی به‌ شمار می‌آید. مراحل و منازل در راه پوییدن و جُستن عرفان یعنی شناختن رازهای هستی در منطق‌ الطّیر عطار هفت منزل است. ایشان این هفت منزل را هفت وادی یا هفت شهر عشق می‌نامند. هفت وادی به ترتیب چنین است: طلب، عشق، معرفت، استغنا، توحید، حیرت، و فقر، که سرانجام به فنا می‌انجامد. در داستان منطق‌ الطّیر، گروهی از مرغان برای جستن و یافتن پادشاهشان: سیمرغ، سفری را آغاز می‌کنند. در هر مرحله، گروهی از مرغان از راه باز می‌مانند، و به بهانه‌ هایی پا پس می‌کشند، تا این‌که پس از عبور از هفت مرحله، از گروه انبوهی از پرندگان، تنها «سی مرغ» باقی می‌مانند، و با نگریستن در آینه حق، درمی‌یابند، که سیمرغ در وجود خود آن‌هاست. در نهایت با این خودشناسی مرغان جذب جذبه ی خداوند می‌شوند، و راز حقیقت را در وجود خویش می‌یابند.

موضوع(ها):
شعر فارسی - قرن 6 - آموزش برنامه‌ای
منظومه‌های عرفانی - قرن 6 ق

عطار نیشابوری فَریدالدّین ابوحامِد محمّد عطّار نِیشابوری (۵۴۰ - ۶۱۸ قمری) یکی از عارفان و شاعران ایرانی بلندنام ادبیات فارسی در پایان سده‌ی ششم و آغاز سده‌ی هفتم است. او در سال ۵۴۰ هجری برابر با ۱۱۴۶ میلادی در نیشابور متولد شد.