مراقبت و تنبیه

با عنوان فرعی: «زایش زندان»، عنوان کتابی از «میشل فوکو» فیلسوف فرانسوی است، «فوکو» در سال‌های 1972 و 1973 میلادی، سخنرانی‌هایی در «فرانسه»، و «برزیل»، شامل: «بررسی جامعهٔ جزایی و قدرت قضایی» انجام دادند. همان پژوهش در سال 1975 میلادی به انتشار کتاب «مراقبت و تنبیه: زایش زندان» انجامید. در این کتاب، «فوکو» دودمان شکل‌گیری کالبد و ذهن را، در چارچوب نظام‌های مراقبتی و انضباطی قدرت، مورد پژوهش قرار می‌دهد، و مدعی ست، که در نهادهایی همچون: «مدارس»، «زندان‌ها»، «بیمارستان‌ها»، و «کارگاه‌ها»، تکنیک‌های انضباطی ویژه، به کار می‌رود، و در چهارچوب آنها، مقررات حاکم بر رفتار و سلوک، اقدامات مراقبتی، و شیوه‌های نظارت بر آنها تدوین، و به اجرا درمی‌آید. زندگی «دانش آموزان»، «سربازان»، «بیماران»، و «زندانیان»، در معرض مراقبت و نظارت، و تهیه‌ی گزارش قرار می‌گیرد، و رفتار بهنجار مورد تشویق، و رفتار نامطلوب، با اقدامات تنبیهی، مواجه می‌شوند. هدف غایی مراقبت و نظارت و انضباط، بهنجار نمودن فرد، و از میان بردن بی‌انضباطی‌های اجتماعی، و روانی، و سرانجام تربیت انسان‌هایی مطیع، و سودآور، برای جامعه است. «فوکو» می‌گویند: «در شیوه‌های مراقبتی، و کیفری ماقبل مدرن، روش‌های وحشیانه شکنجه، و آزار بدنی، به کار می‌رفت. اما به تدریج از سده هیجدهم میلادی به بعد، مجازات‌های بدنی، جای خود را به مجازات‌های ظریف روانی داد. از آن تاریخ مجازات‌های جدید روح را آماج خود قرارداد، مجموعه‌ی کیفرشناسی جدید، به جانب مراقبت فراگیر معطوف شد. از آن تاریخ به بعد، زندان‌ها، مدارس، و آسایشگاه‌های روانی، به منظومه‌هایی از نظارت فراگیر تبدیل شد، که فرد را در معرض مراقبت دائمی، و بدون وقفه، قرار می‌داد، و به تهیه پرونده و گزارش‌هایی تفصیلی، از رفتار فرد، و تدوین شناخت‌شناسانه از آن داده‌ها، مدد می‌رساند». پایان نقل. در این منظومه که «فوکو» آن را «میکروسکوپ قدرت» می‌نامند، گفتمان علمی، اجتماعی، و کیفیات سیاسی قدرت، و ذهنیت فردی، با هم تلاقی می‌کنند، و به صورتی ظریف، و پیچیده، بر یکدیگر تأثیر می‌گذارند.

موضوع(ها):
زندان
زندان - انضباط
ثواب و عقاب

میشل فوکو پُل میشِل فوکو (به فرانسوی: Paul Michel Foucault) (متولد ۱۵ اکتبر ۱۹۲۶ - درگذشته ۲۴ ژوئن ۱۹۸۴) فیلسوف، تاریخدان و متفکر معاصر فرانسوی بود.