هنریک ایبسن

تولد : هنریک یوهان ایبسن شاعر، نمایش‌نامه‌نویس و درام‌نویس نروژی ۲۰ مارس ۱۸۲۸ در نروژ به دنیا آمد و ۲۳ مه ۱۹۰۶ در اسلو درگذشت.

هنریک یوهان ایبسن شاعر، نمایش‌نامه‌نویس و درام‌نویس نروژی ۲۰ مارس ۱۸۲۸ در نروژ به دنیا آمد و ۲۳ مه ۱۹۰۶ در اسلو درگذشت.
ایبسن یکی از ستون‌های اصلی ادبیات مدرن نروژ است که تأثیر شگرفی بر نویسندگان بعد از خود گذاشته‌ و از بزرگ‌ترین استادان هنر تئاتر در تمامی اعصار، هم‌سنگ سوفوکل و شکسپیر شمرده شده‌است. مجموعه آثار ایبسن برای نخستین بار از زبان نروژی به قلم میرمجید عمرانی زیر نظر مرکز ایبسن‌شناسی دانشگاه اسلو به فارسی ترجمه شد و با ویرایش مهدی سجودی مقدم از سوی انتشارات مهراندیش منتشر شد.
شخصیت‌های نمایش‌های او اغلب از وضعیت خانه و پدر و مادرش گرفته شده‌اند. ایبسن در کودکی به نقاشی علاقه فراوان داشت، ولی فراهم نبودن وسائل مانع به ثمر رسیدن او بود. هنریک در سن ۱۵ سالگی در داروخانه‌ای در شهر گریمستاد به شاگردی مشغول شد. با وقوع انقلاب ۱۸۴۸ در شمال اروپا ایبسن به سرودن اشعار آزادیخواهانه پرداخت. در سال ۱۸۵۰ برای ادامه تحصیل و به امید اخذ دکترا در رشته پزشکی به شهر کریستیانیا (اسلو کنونی، پایتخت نروژ) عزیمت نمود. هنگامی که در رشته تحصیلی خود موفق نشد به نوشتن روی آورد. مطالعه تاریخ روم و توطئه کاتلینا و خطابه‌های سیسرون و همچنین شرح انقلاب فرانسه در ۱۸۴۸ باعث شد که ایبسن اولین نمایشنامه خود را در سال ۱۸۵۰ بنویسد.
دوره اولیه آثار او برگرفته از اسطوره‌ها و افسانه‌های نروژی بود که به زبان منظوم و شاعرانه نوشته شده بود. این آثار اگرچه حال و هوای رمانتیک دارند ولی رگه‌های واقع‌گرایی و صراحت در آن‌ها دیده می‌شود. همین ویژگی سبب تمایز او از سایر درام نویس‌های رمانتیک هم عصرش مانند ویکتور هوگو است. رشد صنعت و تغییر ساختار اقتصادی در قرن نوزدهم که سوداگری در آن رشد می‌کند، ایبسن را به سوی تغییرات اساسی در نمایشنامه‌های خود سوق می‌دهد. در دوره دوم کار او از اسطوره‌ها و قهرمانان افسانه‌ای خبری نیست، بلکه این مردم عادی هستند که شخصیت‌های نمایشی او را می‌سازند. اوج این روش در نمایشنامه دشمن مردم مشهود است. هر هفته ۱۳۰ سالن تئاتر در سرتاسر دنیا یکی از نمایشنامه‌های ایبسن را به‌روی صحنه می‌برند. سال ۲۰۰۶ به‌خاطر یکصدمین سال درگذشت ایبسن، سال ایبسن نام‌گذاری شد. درسال ۲۰۰۶ یک نمایش از زندگی ایبسن به نام «مرگ ایبسن کوچک»، به‌روی صحنه رفت. در تمام عکس‌هایی که از ایبسن موجود است، او فقط در یک تصویر لبخند بر چهره دارد.
داریوش مهرجویی کارگردان ایرانی، فیلم سارا را بر اساس نمایش‌نامه «خانه عروسک» و فیلم اشباح را بر اساس نمایش‌نامه «اشباح» ایبسن ساخته‌است.

آثار

کاتلینا (۱۸۵۰)
آرامگاه جنگجو (۱۸۵۰)
خانم اینگر (۱۸۵۴)
ضیافت سولهاک (۱۸۵۵)
اولاف لیل بکرانس (۱۸۵۶)
وایکینگها در هلگلاند (۱۸۵۷)
کمدی عشق (۱۸۶۲)
مدعیان (۱۸۶۳)
براند (۱۸۶۶)
پرگنت (۱۸۶۷)
یه جوانان (۱۸۶۹)
امپراتور و گالیله (۱۸۷۳)
ارکان جامعه (۱۸۷۷)
خانه عروسک (۱۸۷۹)
اشباح (۱۸۸۱)
دشمن مردم (۱۸۸۲)
مرغابی وحشی (۱۸۸۴)
روسمرسهولم (۱۸۸۶)
بانوی دریایی (۱۸۸۸)
هدا گابلر (۱۸۹۰)
استاد معمار (۱۸۹۲)
ایولوف کوچک (۱۸۹۴)
جان گابریل بورکمان (۱۸۹۶)
وقتی ما مردگان از خواب برمی‌خیزیم (۱۸۹۹)