ژان شاردن
تولد : ژان شاردن (به فرانسوی: Jean Chardin) (۱۶ نوامبر ۱۶۴۳–۵ ژانویهٔ ۱۷۱۳) جواهرفروش و جهانگرد فرانسوی بود که کتاب ۱۰ جلدی «سفرهای سِر ژان شاردن» به عنوان یکی از بهترینِ کارهای پژوهشگران غربی دربارهٔ ایران و خاور نزدیک برشمرده می‌شود.
ژان شاردن در سال ۱۶۴۳ میلادی، در شهر پاریس متولد گردید و در همان محل به تحصیل پرداخت. پدرش جواهرساز بود و او از کودکی آشنایی با سنگهای قیمتی و فن جواهرسازی را آموخت.
خانوادهٔ او که از فرقهٔ پروتستان هوگِنو بودند، با کلیسای کاتولیک و مقامات رسمی فرانسه مشکل داشتند، به همین روی، او علاقه‌ای به ماندن در فرانسه نداشت و در ۲۲ سالگی نخستین سفر خود را آغاز کرد که در این سفر ۶ ساله (۱۶۶۴–۱۶۶۵ م) ایران بیش از دیگر کشورها توجه او را به خود جلب نمود.
در سفر دومش (۱۷ ماه اوت ۱۶۷۱ م) که خانم بازرگانی به نام لسکو او را همراهی می‌کرد، و سرانجام در تابستان ۱۶۷۳ م. به اصفهان رسیدند و تا سال ۱۶۷۷ م. در این شهر اقامت کردند. سپس به هندوستان رفته و پس از دو سال آنجا را به مقصد اروپا ترک کرد. این سفر آخرین سفر او به ایران بود. او لقب «تاجرشاه» را از شاه عباس دوّم دریافت کرده بود.
شاردن نخستین فرانسوی بود که در سفرنامهٔ خود از فردوسی و شاهنامه و برخی دیگر از شاعران ایرانی و آثار آنها یاد کرد و اگر چه اطلاعاتش در این خصوص ناقص بود، ولی توجه جامعهٔ ادبی فرانسه را به ادبیات فارسی جلب کرد.
ترجمه به فارسی
سفرنامهٔ شاردن به زبان فارسی ترجمه شده و با مشخصات زیر به چاپ رسیده‌است:
ترجمه‌های جزئی
سفرنامهٔ شاردن، به کوشش کریم سخنور، تهران: امیرکبیر، ۱۳۳۵، انتشارات آواژه ابریشمی: خانه تاریخ و تصویر ابریشمی، ۱۳۹۴؛ ۸۰ صفحه. (ترجمه بخشی از کتاب که به بخش آذربایجان شرقی پرداخته‌است)
سفرنامهٔ شاردن: ق‍س‍م‍ت اصفهان، ت‍رج‍م‍هٔ ح‍س‍ی‍ن ع‍ری‍ض‍ی، ب‍ه‌ک‍وش‍ش م‍رت‍ض‍ی ت‍ی‍م‍وری، با م‍ق‍دم‍هٔ ف‍ض‍ل‌ال‍ل‍ه ص‍ل‍وات‍ی، تهران: ن‍گ‍اه، ۱۳۶۲، اصفهان: نشر گ‍ل‌ه‍ا، ۱۳۷۹؛ ۲۱۱ صفحه.
سفرنامهٔ شاردن: ب‍رگ‍زی‍ده و ش‍رح، ران‍ل‍د داب‍ل‍ی‍و ف‍ری‍ر، ترجمه ح‍س‍ی‍ن ه‍ژب‍ری‍ان و ح‍س‍ن اس‍دی، تهران: نشر و پژوهش ف‍رزان روز، چاپ اول: ۱۳۸۴، چاپ سوم: ۱۳۹۶؛ ۳۷۴ صفحه.
ش‍رح ت‍اج‌گ‍ذاری شاه س‍ل‍ی‍م‍ان ص‍ف‍وی و وق‍ای‍ع دو سال ب‍ع‍د، ت‍أل‍ی‍ف شاردن فرانسوی، ت‍رج‍م‍هٔ ع‍ل‍ی‌رض‍ا [ام‍ی‍ر ت‍وم‍ان] (م‍ت‍رج‍م‌ال‍س‍ل‍طن‍ه)، تهران: مطبعه طهران، ۱۳۳۱ ق= ۱۲۸۹؛ ۱۵۲ صفحه.
سیاحتنامهٔ شاردن، ترجمه محمد ع‍ب‍اس‍ی، دائ‍ره‌ال‍م‍ع‍ارف ت‍م‍دن ایران (جلد ۸، ۹ و ۱۰)، تهران، ۱۳۴۵.
سیاحتنامهٔ شاردن، ترجمه محمد ع‍ب‍اس‍ی، دائ‍ره‌ال‍م‍ع‍ارف ت‍م‍دن ایران (جلد ۳ و ۴)، تهران، بی‌تا.
سیاحتنامهٔ شاردن، با ح‍واش‍ی و ت‍ع‍ل‍ی‍ق‍ات و ت‍وض‍ی‍ح‍ات ل‍غ‍وی و ت‍وض‍ی‍ح‍ات ل‍غ‍وی و ت‍اری‍خ‍ی و فرهنگ اص‍طلاح‍ات و ف‍ه‍ارس ترجمه محمد ع‍ب‍اس‍ی، دائ‍ره‌ال‍م‍ع‍ارف ت‍م‍دن ایران (جلد ۵ و ۶)، تهران: ۱۳۳۸.
سیاحتنامهٔ شاردن، با ح‍واش‍ی و ت‍ع‍ل‍ی‍ق‍ات و ت‍وض‍ی‍ح‍ات ل‍غ‍وی و ت‍وض‍ی‍ح‍ات ل‍غ‍وی و ت‍اری‍خ‍ی و فرهنگ اص‍طلاح‍ات و ف‍ه‍ارس ترجمه محمد ع‍ب‍اس‍ی، دائ‍ره‌ال‍م‍ع‍ارف ت‍م‍دن ایران (جلد ۳، ۴ و ۷)، تهران: بی‌تا.
سفر به قطب شمال (به انضمام دو کتاب دیگر)، روژه روسل، پل‌شاک، و ژان شاردن، ترجمه و اقتباس ذبیح‌الله منصوری، تهران: زرین، ۱۳۷۶؛ صفحات ۲۳۵–۳۱۵: صفحات منتشرنشده‌ای از سیاحتنامه شاردن.
ترجمه‌های کامل
سیاحتنامه. شاردن، با ح‍واش‍ی و ت‍ع‍ل‍ی‍ق‍ات و ت‍وض‍ی‍ح‍ات ل‍غ‍وی و ت‍اری‍خ‍ی و فرهنگ اص‍طلاح‍ات و ف‍ه‍ارس اع‍لام و تصاویر ع‍ت‍ی‍ق و ب‍اس‍ت‍ان‍ی، عنوان دیگر: دائ‍ره‌ال‍م‍ع‍ارف ت‍م‍دن ایران، ترجمه محمد ع‍ب‍اس‍ی، ۱۰ جلد، تهران: امیرکبیر، ۱۳۳۵–۱۳۴۵، چاپ دوم: اسفند ماه ۱۳۴۹.
سفرنامه. شاردن: م‍ت‍ن کامل، ت‍رج‍م‍هٔ اق‍ب‍ال ی‍غ‍م‍ای‍ی، ۵ جلد، تهران: ت‍وس، ۱۳۷۲–۱۳۷۵.
دربارهٔ ژان شاردن
ژان شاردن، نوشتهٔ کلود گودون، ترجمه محمد مجلسی، تهران: دنیای نو، ۱۳۸۷.
شاردن و ایران: ت‍ح‍ل‍ی‍ل‍ی از اوض‍اع ایران در ق‍رن ه‍ف‍ده‍م میلادی، نوشتهٔ دی‍رک‌وان‌در ک‍روی‍س، ترجمه ح‍م‍زه اخ‍وان‌ت‍ق‍وی، تهران: م‍رک‍ز ب‍ی‍ن‌ال‍م‍ل‍ل‍ی گ‍ف‍ت‍گ‍وی ت‍م‍دن‍ه‍ا، ۱۳۸۰، نشر و پژوهش فرزان‌روز، ۱۳۸۴.
اطلس شوالیه شاردن: مجموعه تصاویر سیاحتنامهٔ ایران، گردآورنده لویی لانگه، به اهتمام امیراعلا عدیلی، حوزهٔ هنری استان اصفهان و حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی استان فارس، اصفهان: طراحان هنر، ۱۳۹۲.
کتاب های ژان شاردن
درباره لک‌لک بوک
طراحی و بهینه سازی | مجتمع ارتباطات نوین ایرانیان
ارسال دیدگاه