بهومیل هرابال

تولد : بـُهومیل هرابال (به چکی: Bohumil Hrabal) (متولد ۲۸ مارس ۱۹۱۴ در برنو، درگذشته ۳ فوریه ۱۹۹۷ در پراگ) از داستان نویسندگان برجسته جمهوری چک (چکسلواکی آنزمان) است.

هرابال در سال ۱۹۴۸ دکترای حقوق گرفت و ضمن تحصیل دوره‌هایی در سطح دانشگاهی در فلسفه ادبیات و تاریخ گذراند اما پس از تحصیل از مدرک و سابقه‌ی تحصیلی‌اش هیچ استفاده‌ای نکرد و به قول خودش به یک سری مشاغل جنون‌آمیز از جمله سوزن‌بانی راه‌آهن و راهنمایی قطارها، نمایندهی بیمه، دست‌فروش دوره‌گرد اسباب‌بازی، کارگر ذوب‌آهن و کار در کارگاه پرس کاغذ باطله پرداخت. هرابال در این دوره یک کارگر-روشن‌فکر بود. در جامعه‌ی آن زمان چک کارگر-روشن‌فکر پدیده‌ای استثنایی محسوب نمی‌شد. بسیاری از روشن‌فکران استادان دانشگاه فلاسفه و هنرمندان در زمینه‌های متفاوت به اجبار یا اختیار مشاغلی چون کارگری ساختمان، شیشه‌شویی، سوخت‌اندازی، رانندگی تاکسی و غیره را در پیش می‌گرفتند. آنچه در آثار هرابال به وضوح به چشم می‌خورد آشنایی خیره کننده هرابال با ظرایف شغل و زندگی این مشاغل است.
در سال ۱۹۶۳ مجموعه‌ی «مرواریدهای اعماق» تقریباً اولین اثر نویسنده به فاصله‌ی یکی دو ساعت به فروش رفت و نایاب شد و در ادبیات معاصر چک حادثه‌ای قلمداد گردید.
بسیاری از آثار هرابال پس از چاپ در کشورهای مختلف و کسب شهرت دست آخر در مملکت خودی چاپ می‌شد. با این که هنوز کتاب هرابال چاپ نشده بود اما میلیون‌ها نفر در داخل و خارج مملکت آن را خوانده بودند. بهترین اثر وی را داستان «قطارهای تحت نظر» دانسته‌اند که از آن فیلمی نیز ساخته شده‌است.
آثار وی در داخل به شکل خودنَشر تکثیر و در خارج اغلب توسط سازمان انتشاراتی ۶۸ در کانادا چاپ و توزیع و به زبان‌های مختلف ترجمه می‌شد. در مقدمه‌ی کتاب‌های چاپ خارج قید می‌کردند که کتاب بدون اجازه‌ی نویسنده چاپ شده تا در مملکت باعث دردسر نویسنده نشود برای مثال کتاب «تنهایی پرهیاهو» هرابال به سال‌های ۱۹۷۴ تا ۱۹۷۶ نوشته به سال ۱۹۷۷ به صورت سامیزدات (شبنامه) پخش به‌سال ۱۹۸۰ در خارج و بالاخره به سال ۱۹۸۹ در چک چاپ شد.
با تمام این اوصاف هرابال یک سیاسی‌نویس نبود. هرابال از زندگی روانی و مناسبات حاکم بر زندگی مردم می‌نوشت. آثار وی یک گواهی نافذ و پایدار بر تاریخ معنوی معاصرش است. به نوشته‌ی تایمز آثار هرابال نوعی تاریخچه‌ی غیررسمی روان تسخیرناپذیر ملت چک و از آن بالاتر روان آدمیان در هر کجای جهان است.
تنهایی پرهیاهو درنظرخواهی از ناقدان ادبی و استادان دانشگاه و نویسندگان در آغاز سده کنونی به عنوان دومین اثر متمایز ادبیات نیمه‌ی دوم سده بیستم چک برگزیده شد.
مترجم فارسی، پرویز دوایی با پیشینه‌ی سی و چند سال اقامت در چک و ایالت بوهمیا تنهایی پرهیاهو را در سال ۱۳۸۳ از زبان چک به زبان فارسی برگردانده است.. پس از این کتاب «قطارهای تحت نظر» با عنوان چشم‌های تیزبین روی قطارها با ترجمه عدنان غریفی در ایران به زبان فارسی منتشر شد. مرگ آقای بالتیس برگر (مجموعه‌ی ۱۳ داستان کوتاه از هرابال) با ترجمه ساغر اسرار و همه ترس‌هایم با ترجمه شیما روحانی نیز در ایران نشر یافته‌اند. در سال ۱۳۹۴ مجموعه‌ای از داستان‌های کوتاه هرابال بار دیگر با ترجمه‌ی پرویز دوایی در ایران به چاپ رسید؛ این مجموعه نی سحرآمیز و چند داستان دیگر نام دارد.
آثار هرابال به همه‌ی زبان‌های اروپایی ترجمه شده‌اند. آثارش در اسپانیا، ایتالیا، فرانسه، لهستان و مجارستان در شمارگانی حتی بیشتر از چک چاپ شده‌است. آثار زیادی از وی به فیلم برگردانده شده و فیلم قطارهای به شدت مراقبت شده اسکار بهترین فیلم‌خارجی سال ۱۹۶۷ را به دست آورد. یان لوگنش منتقد ادبی چک معتقد است: با مرگ هرابال دوران یک نسل بزرگ ادبی قرن حاضر چک به نحوی بی‌بازگشت به پایان می‌رسد.
هرابال در ماه فوریه ۱۹۹۷ هنگامی که در بیمارستان بستری بود، به قصد دانه دادن به کبوترها به پشت‌بام رفت که از پنجره‌ی طبقه‌ی پنجم به زیر افتاد. اگرچه این نوع خودکشی بارها در کتاب‌های مختلف وی ذکر شده بود. پیش‌تر در همان روز گفته بود خواب یکی از شاعران درگذشته که در قبرستان کنار بیمارستان به خاک سپرده شده را دیده که او را دعوت کرده و فراخوانده است. دکتر وی هیچ شکی در مورد نحوه مرگ او که یک خودکشی بوده، نداشت.



برخی از معروف‌ترین آثار وی عبارت‌اند از:

۱. کلاس رقص اکابر (۱۹۶۴)
۲. قطارهای تحت نظر (۱۹۶۵)
۳. آگهی واگذاری خانه‌ای که دیگر در آن نمی‌خواهم زندگی کنم (۱۹۶۵)
۴. مرگ آقای بالتیسبرگر (۱۹۶۶)
۵. اخبار قتل‌ها و افسانه‌ها (۱۹۶۸)
۶. تکلیف خانگی (۱۹۷۰)
۷. جوانه (۱۹۷۰)
۸. من پیشخدمت شاه انگلیس بودم (۱۹۷۱)
۹. وحشی نجیب (۱۹۷۳)
۱۰. کوتاه کردن مو (۱۹۷۴)
۱۱. شهرکی که در آن زمان از حرکت ایستاد (۱۹۷۴)
۱۲. تنهایی پرهیاهو (۱۹۷۷)
۱۳. جشن گل‌های برفی (۱۹۷۸)
۱۴. اندوه زیبا (۱۹۷۹)
۱۵. مشق عشق (۱۹۸۲)
۱۶. زندگی بدون لباس رسمی (۱۹۸۶)
۱۷. مشق از شاعرانه‌ها (۱۹۸۴)
۱۸. عروسی در خانه (۱۹۸۶)
۱۹. زندگی جدید (۱۹۸۶)
۲۰. گره دستمال (۱۹۸۷)
۲۱. زمین‌های خالی (۱۹۸۷)
۲۲. برای دیدن پراگ طلایی؟: مجموعه داستان کوتاه (۱۹۸۹)
۲۳. همه‌ی ترس‌ها (۱۹۹۰)
۲۴. توفان ماه نوامبر (۱۹۹۰)
۲۵. رودخانه‌های زیرزمینی (۱۹۹۱)
۲۶. شوالیه‌ی صورتی (۱۹۹۱)
۲۷. سپیده‌دم در ساحل شنی (۱۹۹۲)
۲۸. قصه شبانه برای کاسیوس (۱۹۹۳)
۲۹. تنها و تنها روزهای آفتابی را به یاد می‌آورم (۱۹۹۸)