ژوزه ساراماگو

تولد : ژوزه دی سوزا ساراماگو (به پرتغالی: José de Sousa Saramago) زاده‌ی ۱۶ نوامبر ۱۹۲۲ در آزیناگا، درگذشته‌ی ۱۸ ژوئن ۲۰۱۰ در تیاس، لاس پالماس نویسنده‌ی پرتغالی برنده‌ی جایزه‌ی نوبل ادبیات در سال ۱۹۹۸ میلادی است.

ژوزه ساراماگو (به پرتغالی: José de Sousa Saramago) زاده‌ی ۱۶ نوامبر ۱۹۲۲ در آزیناگا، درگذشته‌ی ۱۸ ژوئن ۲۰۱۰ در تیاس، لاس پالماس نویسنده‌ی پرتغالی برنده‌ی جایزه‌ی نوبل ادبیات در سال ۱۹۹۸ میلادی است.

ژوزه ساراماگو در دهکده‌ای کوچک در شمال لیسبون در خانواده‌ای کشاورز به دنیا آمد، او دو سال بعد به همراه خانواده به لیسبون رفت و تحصیلات دبیرستانی خود را برای امرار معاش نیمه تمام گذاشت و به شغل‌های مختلفی نظیر آهنگری، مکانیکی و کارگری روزمزدی پرداخت. پس از مدتی ژوزه ساراماگو به مترجمی و نویسندگی در روزنامه ارگان حزب کمونیست پرتغال مشغول شد. اگرچه اولین رمان ژوزه ساراماگو به نام کشور گناه در ۱۹۴۷ به چاپ رسید ولی ناکامی او برای کسب رضایت ناشر برای چاپ کتاب دومش موجب شد رمان‌نویسی را کنار بگذارد، تا این که با انتشار کتاب «بالتازار و بلموندا» در سال ۱۹۸۲ و ترجمه آن به انگلیسی در ۱۹۸۸ شهرت به سراغ او آمد، رمانی تاریخی که به انحطاط دربار پرتغال در قرن شانزدهم می‌پردازد.

منحصربه‌فردترین ویژگی آثار ژوزه ساراماگو عدم کاربرد نشانگان سجاوندی به صورت متداول و استفاده از جملات بسیار طولانی است، که گاه در درون آن زمان نیز تغییر می‌کند. او از میان علائم نگارشی تنها از نقطه و ویرگول استفاده می‌کند و از سایر علامات که مثلاً جمله سئوالی را مشخص می‌کند یا آن را در گیومه می‌گذارد و… مطلقاً می‌پرهیزد. گفتگوهای شخصیت‌های داستان را پشت سرهم می‌نویسد و مشخص نمی‌کند که کدام جمله را چه کسی گفته و به ندرت یک پاراگراف را تمام می‌کند.

اگرچه بسیاری از منتقدان ادبی ژوزه ساراماگو را در ردیف نویسندگان پیرو سبک رئالیسم جادویی قرار داده وآثار او را با نویسندگان اسپانیایی زبان آمریکای لاتین مقایسه می‌کنند، اما او خود را ادامه‌دهنده ادبیات اروپا و تأثیرپذیری خود را بیشتر از گوگول و سروانتس می‌داند.

ژوزه ساراماگو گاه در دل داستان‌های خود از جملات طعنه‌آمیزی استفاده می‌کند که ذهن خواننده را از حوادث تخیلی و غالباً تاریخی داستان به واقعیت‌های جامعه امروز معطوف می‌کند. نوک پیکان کنایه‌های ساراماگو معمولاً حکومتهای خودکامه و نابرابری‌های اجتماعی است.

ساراماگو از لوسمی رنج می‌برد. او در ۱۸ ژوئن ۲۰۱۰، در سن ۸۷ سالگی، درگذشت. گاردین او را «بهترین نوازنده پرتغالی نسلش» توصیف کرد.

ژوزه ساراماگو نوشتن را تا زمان مرگ ادامه داد. او در آگوست سال ۲۰۱۰ قصد داشت در جشنواره بین‌المللی کتاب ادینبورگ شرکت کند.

آثار ژوزه ساراماگو

- دفتر یادداشت (به پرتغالی: Caderno)
۲۰۰۸ - سفر فیل (به پرتغالی: A Viagem do Elefante)
۲۰۰۵ - وقفه در مرگ (به پرتغالی: As Intermitências da Morte)
۲۰۰۴ - بینایی (به پرتغالی: Ensaio sobre a Lucidez)
۲۰۰۳ - همزاد (به پرتغالی: O Homem Duplicado)
۲۰۰۱ – غار (به پرتغالی: A Caverna)
۲۰۰۱ – دخمه (به پرتغالی: la eaverna)
۱۹۹۷ - همه نام‌ها (به پرتغالی: Todos os Nomes)
۱۹۹۵ – کوری (به پرتغالی: Ensaio sobre a Cegueira)
۱۹۹۱ – انجیل به روایت عیسی مسیح (به پرتغالی: O Evangelho Segundo Jesus Cristo)
۱۹۸۹ – تاریخ محاصره لیسبون (به پرتغالی: História do Cerco de Lisboa)
۱۹۸۶ - بلم سنگی (به پرتغالی: A Jangada de Pedra)
۱۹۸۶ - سال مرگ ریکاردو ریس (به پرتغالی: O Ano da Morte de Ricardo Reis)
۱۹۸۲ - بالتازار و بلموندا (به پرتغالی: Memorial do Convento)
۱۹۷۷ - مبانی نقاشی و خطاطی (به پرتغالی: Manual de Pintura e Caligrafia)

آثار ترجمه شده به فارسی ژوزه ساراماگو
کوری
آنا خوسیفا
بینایی
بلم سنگی
دخمه
سفر فیل
بالتازار و بلموندا
همه نام‌ها
نقاشی
قصه‌ی جزیره‌ی ناشناخته
در ستایش مرگ/ وقفه در مرگ/ توقف در مرگ/ برخاسته از گور/ درنگ مرگ (ترجمه‌های مختلف)
سال مرگ ریکاردو ریش
تاریخ محاصره لیسبون
مرد - اسب (مجموعه داستان کوتاه)
همزاد/ مرد تکثیر شده
نوت بوک/ دفتر یادداشت
بزرگ‌ترین گل دنیا
تقریبا شیء