سیمین دانشور

تولد : «سیمین دانشور»، متولد ۸ اردیبهشت ۱۳۰۰ در شیراز، نویسنده و مترجم ایرانی بود. وی در ۱۸ اسفند ۱۳۹۰، در سن ۹۰ سالگی درگذشت.

دانشور در سال ۱۳۰۰ خورشیدی در شیراز زاده شد. او فرزند محمدعلی دانشور (پزشک) و قمرالسلطنه حکمت (مدیر هنرستان دخترانه و نقاش) بود. تحصیلات ابتدایی و دبیرستان را در مدرسه انگلیسی مهرآیین انجام داد و در امتحان نهایی دیپلم شاگرداول کل کشور شد. سپس برای ادامه تحصیل در رشته ادبیات فارسی به دانشکده ادبیات دانشگاه تهران رفت.

دانشور، پس از مرگ پدرش در ۱۳۲۰ خورشیدی، آغاز به مقاله‌نویسی برای رادیو تهران و روزنامه ایران کرد. او از نام مستعار شیرازی بی‌نام استفاده می‌کرد.
در ۱۳۲۷ مجموعه داستان کوتاه آتش خاموش را منتشر کرد که نخستین مجموعه داستانی است که به قلم‌زنی ایرانی چاپ‌شده است. تشویق‌کننده دانشور در داستان‌نویسی فاطمه سیاح، استاد راهنمای وی، و صادق هدایت بودند. او در همین سال، درحالی‌که در اتوبوس از تهران راهی شیراز بود با جلال آل احمد نویسنده و روشنفکر ایرانی آشنا شد و دو سال بعد با او ازدواج کرد.

در ۱۳۲۸ با مدرک دکتری ادبیات فارسی از دانشگاه تهران فارغ‌التحصیل شد. عنوان رساله‌ی وی «علم‌الجمال و جمال در ادبیات فارسی تا قرن هفتم» بود (باراهنمایی سیاح و بدیع‌الزمان فروزان فر).

دانشور در شهریور ۱۳۳۱ با دریافت بورس تحصیلی از مؤسسه فولبرایت به دانشگاه استنفورد آمریکا رفت و در آنجا یک سال در رشته‌ی زیبایی‌شناسی تحصیل کرد. وی در این دانشگاه نزد والاس استنگر داستان‌نویسی و نزد فیل پریک نمایشنامه‌نویسی آموخت. در این مدت دو داستان کوتاه که دانشور به زبان انگلیسی نوشته بود در ایالات‌متحده چاپ شد.

پس از برگشتن به ایران، دانشور در هنرستان هنرهای زیبا به تدریس پرداخت؛ تا این‌که در سال ۱۳۳۸ استاد دانشگاه تهران در رشته‌ی باستان‌شناسی و تاریخ هنر شد. اندکی پیش از مرگ آل احمد در ۱۳۴۸، رمان سَووشون را منتشر کرد، که ازجمله‌ی پرفروش‌ترین رمان‌های معاصر است. در ۱۳۵۸ از دانشگاه تهران بازنشسته شد. وی نخستین زن ایرانی است که به صورتی حرفه‌ای در زبان فارسی داستان نوشت. مهم‌ترین اثر او رمان سووشون است که به ۱۷ زبان ترجمه‌شده و درباره‌ی رخدادهای زمان رضاشاه است. این بانوی پیشکسوت داستان‌نویس پس از یک دوره بیماری، در سال ۸۶ کار نوشتن را دوباره از سر گرفت و داستانی با نام برو به شاه بگو نگاشت درباره‌ی حضرت علی و مظلومیت‌های ایشان است. از سیمین دانشور همواره به‌عنوان یک جریان پیشرو و خالق آثار کم‌نظیر در ادبیات داستانی ایران نام می‌برند.

سیمین دانشور پس از یک دوره بیماری آنفلوآنزا، عصر روز ۱۸ اسفند ۱۳۹۰ برابر با ۸ مارس ۲۰۱۲ در ۹۰ سالگی در خانه‌اش در تهران درگذشت.


آثار
- مجموعه داستان:
۱. آتش خاموش، (۱۳۲۷)
۲. شهری چون بهشت، (۱۳۴۰)
۳. به کی سلام کنم؟، (۱۳۵۹)
۴. از پرنده‌های مهاجر بپرس، (۱۳۷۶)

- رمان‌ها:
۱. سَووشون (۱۳۴۸)
۲. جزیره‌ی سرگردانی، (۱۳۷۲)
۳. ساربانْ سرگردان، (۱۳۸۰)
۴. کوه سرگردان

- ترجمه‌ها:
۱. سرباز شکلاتی، نوشته‌ی برنارد شاو، (۱۳۲۸)
۲. دشمنان، نوشته‌ی آنتوان چخوف، (۱۳۲۸)
۳. بنال وطن، نوشته‌ی آلن پیتون، (۱۳۵۱)
۴. داغ ننگ، نوشته‌ی ناتانیل هاثورن
۵. باغ آلبالو نوشته‌ی آنتوان چخوف، (۱۳۸۱)
۶. ماه عسل آفتابی (مجموعه داستان)، نوشته‌ی ریونوسوکه آکوتاگاوا و…
۷. کمدی انسانی، نوشته‌ی ویلیام سارویان

- آثار غیرداستانی:
۱. غروب جلال، (۱۳۶۰)
۲. شاهکارهای فرش ایران
۳. راهنمای صنایع ایران
۴. ذن بودیسم
۵. مبانی استتیک